Budowa nowego obiektu to złożone wyzwanie inżynieryjne, w którym nieodzowne jest skuteczne zarządzanie ryzykiem przez wielu uczestników projektu, w tym m.in. inwestora zastępczego. W szczególności ryzyko techniczne stanowi kluczowy element, który może znacząco wpłynąć na powodzenie całego przedsięwzięcia np. gdy mówimy o projektach hal produkcyjnych i magazynowych, ale nie tylko. Aby zapewnić bezpieczeństwo, jakość oraz terminowość realizacji projektu, niezbędne jest zastosowanie odpowiednich metod minimalizacji ryzyka. W dzisiejszym wpisie przedstawiamy sprawdzone strategie i praktyki, które pomagają zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia problemów technicznych na każdym etapie procesu budowlanego. Zachęcamy do dalszej lektury!
Ryzyko techniczne w procesie budowlanym, czyli właściwie co?
Ryzyko to prawdopodobieństwo wystąpienia niekorzystnego zdarzenia, które może mieć negatywny wpływ na realizację celów projektu, takich jak:
- bezpieczeństwo obiektu / konstrukcji,
- bezpieczeństwo pożarowe,
- bezpieczeństwo użytkowania w tym również w zakresie: ochrony przed hałasem, zdrowia i higieny,
- oszczędność energii w tym izolacyjność termiczną,
- jakość,
- koszt.
Ryzyko techniczne i nie tylko, czyli trzy kategorie zagrożeń
Ryzyka w procesie budowlanym można podzielić na trzy główne kategorie: ryzyka techniczne, ryzyka organizacyjne i ryzyka zewnętrzne.
W tym artykule jednak skupiamy się na ryzykach technicznych, czyli tych, które wynikają z niewłaściwego doboru materiałów, technologii, metod wykonawczych, projektowania, nadzoru czy kontroli jakości. Jak można zminimalizować ryzyka techniczne w procesie budowlanym?
Skąd się bierze ryzyko w procesie budowlanym i do czego może prowadzić?
Ryzyka techniczne mogą mieć różne źródła, takie jak:
- niska lub niewystarczająca jakość materiałów,
- niewystarczające kwalifikacje wykonawcy lub podwykonawców,
- niezgodność z normami czy przepisami na etapie projektowania i realizacji,
- wady ukryte.
Ryzyka techniczne mogą prowadzić do wzrostu kosztów, opóźnień, utraty jakości, strat materialnych, roszczeń, kar umownych, sporów, utraty reputacji czy nawet katastrof budowlanych.
Dlatego ważne jest, aby odpowiednio zarządzać ryzykami technicznymi, czyli identyfikować, analizować, oceniać, planować, implementować i monitorować działania mające na celu zmniejszenie prawdopodobieństwa lub skutków niekorzystnych zdarzeń, lub zwiększenie prawdopodobieństwa, lub skutków korzystnych zdarzeń.
Jak zarządzać ryzykiem technicznym?
Zarządzanie ryzykiem technicznym w procesie budowlanym powinno być prowadzone przez cały cykl projektu, od fazy wstępnych koncepcji, przez wszystkie etapy projektowania, realizację do odbioru końcowego, szczególnie w przypadku projektów budynków usługowo-mieszkalnych. Takie zarządzanie wymaga zaangażowania wielu uczestników projektu: inwestora, projektanta, wykonawcy, podwykonawca, nadzoru wykonawcy, nadzoru inwestorskiego lub dodatkowych konsultantów w przypadku ich powołania. Zarządzanie ryzykiem technicznym niesie wiele korzyści, takich jak:
- eliminacja zagrożeń związanych z bezpieczeństwem,
- eliminacja niezgodności z przepisami prawnymi,
- redukcja kosztów inwestycji w tym maksymalna eliminacja kosztów dodatkowych,
- eliminacja opóźnień i niedotrzymania terminu końcowego,
- generalna poprawa jakości poszczególnych etapów prac jak również całego zamierzenia inwestycyjnego,
- eliminacja potencjalnych strat, szkód, roszczeń i kar umownych.
Jak zmniejszyć ryzyko techniczne? Przykłady działań
Jak więc zminimalizować ryzyka techniczne w procesie budowlanym? Oto kilka podstawowych zasad i kroków, które należy podjąć.
- Dokładna analiza potrzeb, wymagań i oczekiwań inwestora oraz dostosowanie rozwiązań technicznych w tym technologicznych do specyfiki projektu, oraz warunków lokalnych, co jest realizowane dzięki specjalistycznemu doradztwu budowlanemu. Przewidywanie wystąpienia ryzyk w jak najwcześniejszych etapach, jakich jak studium wykonalności, wstępna koncepcja projektowa. Analiza techniczna jest również kluczowa dla inwestycji w budynki biurowe, gdzie każda wada konstrukcyjna może prowadzić do poważnych problemów. Podobnie, przy budowie hal stalowych, minimalizacja ryzyk technicznych jest niezbędna, aby zapewnić stabilność i trwałość konstrukcji.
- Prawidłowe rozpoznanie warunków geotechnicznych (gruntowo-wodnych) wraz z potencjalnymi badaniami gruntu pod kątem zanieczyszczeń.
- Profesjonalne projektowanie (najlepiej przy współpracy z doświadczoną pracownią architektoniczną) uwzględniające wszystkie aspekty projektowe, techniczne, prawne, ekonomiczne i środowiskowe, zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami. Opracowanie dokumentów dodatkowych takich jak: opinie, oceny i ekspertyzy techniczne. Uzyskanie koniecznych decyzji administracyjnych.
- Właściwe przygotowanie procesu budowlanego. Profesjonalne, merytoryczne negocjacje z potencjalnymi wykonawcami. Analiza referencji wykonawców.
- Zapewnienie skutecznego nadzoru inwestorskiego i kontroli jakości na każdym etapie realizacji projektu, w tym przeprowadzanie badań, testów, pomiarów i odbiorów. Należy ustalić kryteria i standardy jakości, opracować procedury nadzoru i kontroli jakości, wyznaczyć odpowiedzialne osoby do spraw bhp.
- Dokumentowanie i raportowanie wyników nadzoru i kontroli jakości, wykrywanie i eliminowanie niezgodności, wad i usterek, naprawianie uszkodzeń, przeprowadzanie odbiorów częściowych i końcowych, uzyskiwanie stosownych certyfikatów i atestów, rozliczanie terminów harmonogramowo i kosztów wykonanych robót.
- Utrzymanie stałej i efektywnej komunikacji i współpracy między wszystkimi uczestnikami projektu, w tym rozwiązywanie problemów, w sposób merytoryczny, dbanie o dobre relacje i atmosferę pracy.
- Przewidywanie i monitorowanie potencjalnych ryzyk technicznych oraz podejmowanie odpowiednich działań zapobiegawczych eliminujących lub w najgorszym przypadku minimalizujących skutki wystąpienia ryzyk.
Zarządzanie ryzykiem technicznym w procesie budowlanym to nie tylko obowiązek, ale też szansa na poprawę jakości i efektywności procesu budowlanego. To nie tylko koszt, ale też inwestycja w przyszłość i wartość projektu. To również nie tylko problem, ale też rozwiązanie i korzyść dla wszystkich uczestników procesu budowlanego. Dlatego warto zminimalizować ryzyka techniczne w procesie budowlanym, stosując się do podanych zasad i kroków. A jeśli chcesz wiedzieć więcej na ten i inne tematy, skorzystaj z naszej bazy wiedzy. Zapraszamy.
