Architekt czy Projektant? Kto Jest Kim w Procesie Budowlanym?

W Polsce uruchomiono środki z Krajowego Planu Odbudowy (KPO), które stanowią istotne wsparcie finansowe dla projektów inwestycyjnych, w tym budowy nowych zakładów produkcyjnych. W obliczu rosnącego zainteresowania wykorzystaniem tych funduszy kluczowe jest, aby Inwestorzy posiadali pełną wiedzę na temat procedur oraz wymagań związanych z realizacją takich projektów. O tym więcej piszemy przy okazji tworzenia planu inwestycyjnego.

Jak to się ma do architektów i projektantów branżowych? Przy założeniu, że zakład produkcyjny ma uzyskać finansowanie z programów premiujących ekologiczne rozwiązania musi zostać zaprojektowany tak, aby spełniał wymagania tzw. zielonego budownictwa. W tym kontekście zrozumienie ról architekta oraz projektantów branżowych a także ich wiedzy, zakresu prac i odpowiedzialności, jest niezbędne do prawidłowego i bezpiecznego prowadzenia inwestycji.

W dzisiejszym artykule pomożemy Ci zrozumieć:

1. Kim jest architekt, a kim projektant?
2. Jak wyglądają obowiązki architekta i obowiązki projektanta w praktyce?
3. Architekt czy projektant? Jaki rodzaj współpracy jest korzystny dla Inwestora?
4. Jaka jest odpowiedzialność prawna? Kto za co odpowiada w projekcie budowlanym?

Definicja Ról: Architekt a Projektant Branżowy

Architekt

Architekt to specjalista odpowiedzialny za projektowanie i planowanie budynków oraz przestrzeni, w których te budynki się znajdują. Jest to osoba posiadająca odpowiednie wykształcenie oraz uprawnienia, które pozwalają jej na wykonywanie zawodu zgodnie z przepisami m.in. prawa budowlanego. Bardzo często można się także spotkać z określeniem jego zawodu jako projektant architektoniczny (projektant branży architektonicznej) lub inżynier architekt.

Główne zadania architekta obejmują:

• Koncepcja: Architekt tworzy ogólną koncepcję obiektu, która obejmuje zarówno estetykę, jak i funkcjonalność budynku. Opracowuje rysunki koncepcyjne, które przedstawiają wstępne wizje budynku, układ przestrzenny oraz propozycje materiałowe. Mogą być one integralną częścią dokumentacji składanej w ramach wniosku o dofinansowanie. Warto, aby były one odpowiednio przygotowane, by wykazać zgodność projektu z priorytetami programów dotyczących zielonej transformacji.
• Projekt architektoniczno-budowlany: Architekt przygotowuje pełną dokumentację projektową, która jest niezbędna do uzyskania pozwolenia na budowę. Dokumentacja ta obejmuje szczegółowe rysunki branży architektonicznej wraz z częścią opisową wraz z niezbędnymi pozwoleniami i uzgodnieniami.
• Uzyskanie Pozwolenia na Budowę: Architekt jest odpowiedzialny za uzyskanie pozwolenia na budowę. Przygotowuje i składa kompletną dokumentację projektową do odpowiednich urzędów administracji publicznej. Dokumentacja ta musi spełniać wszystkie wymagania formalne i techniczne określone w przepisach m.in. prawa budowlanego i rozporządzeniach Ministra Rozwoju. Architekt często pełni rolę pośrednika w kontaktach z urzędami i instytucjami odpowiedzialnymi za wydawanie pozwoleń na budowę, uzupełniając brakujące dokumenty i odpowiadając na pytania urzędników.
• Koordynacja Projektu i Rozwiązywanie Kolizji: Na etapie tworzenia projektu technicznego architekt koordynuje całościowy projekt, składający się z projektów branżowych oraz innych specjalistów zaangażowanych w projekt. Jest odpowiedzialny za wychwycenie i rozwiązywanie tzw. kolizji w projekcie, czyli konfliktów między różnymi systemami budynku (np. instalacjami elektrycznymi, wodno-kanalizacyjnymi czy HVAC), aby zapewnić ich prawidłową integrację i funkcjonowanie.
• Nadzór Autorski: Architekt powinien nadzorować realizację projektu na budowie (tzw. nadzór autorski), aby upewnić się, że prace budowlane są prowadzone zgodnie z projektem i obowiązującymi przepisami. Pełni rolę doradczą i kontrolną, odpowiadając na pytania wykonawców i rozwiązując ewentualne problemy.

Projektant Branżowy

Projektant branżowy to specjalista odpowiedzialny za projektowanie określonych systemów i instalacji wewnętrznych i zewnętrznych. W zależności od specjalizacji, może to być projektant branży konstrukcyjnej, projektant branży elektrycznej, projektant branży sanitarnej czy też HVAC (ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja), oraz branży technologicznej. Bardzo często można się także spotkać z określeniem jego zawodu jako branżysta lub inżynier budownictwa (przy czym trzeba mieć na uwadze, że musi on posiadać uprawnienia do projektowania w swojej specjalizacji, bowiem nie każdy inżynier budownictwa może być projektantem branżowym).

Główne zadania projektanta branżowego obejmują:

• Projektowanie Systemów: Projektant branżowy tworzy szczegółowe projekty techniczne dla określonych systemów budynku. Na przykład, projektant instalacji elektrycznych opracowuje schematy elektryczne, rozmieszczenie gniazdek, oświetlenia i innych urządzeń elektrycznych. Z kolei projektant instalacji sanitarnych opracowuje plany systemów wodno-kanalizacyjnych, obejmujące rozmieszczenie rur, przyłączy wodnych, kanalizacji i urządzeń sanitarnych.
• Analiza Techniczna: Projektant branżowy wykonuje obliczenia techniczne i symulacje, które zapewniają, że projektowane systemy będą działać poprawnie i efektywnie. Musi uwzględniać normy i przepisy techniczne obowiązujące w danej branży.
• Dokumentacja Techniczna: Projektant branżowy przygotowuje dokumentację techniczną, która jest np. niezbędna do realizacji i odbioru danego systemu. Dokumentacja ta obejmuje rysunki techniczne, specyfikacje urządzeń i materiałów, a także instrukcje montażowe i eksploatacyjne.
• Współpraca i Koordynacja: Projektant branżowy współpracuje ściśle z architektem oraz innymi projektantami branżowymi, aby zapewnić, że wszystkie systemy są ze sobą zintegrowane i współdziałają poprawnie. Musi uwzględniać specyficzne wymagania architekta i reszty zespołu projektowego.

Chociaż role architekta i projektanta branżowego są ściśle ze sobą powiązane i często współpracują oni na różnych etapach tworzenia dokumentacji projektowej, różnią się one znacząco w zakresie odpowiedzialności i obszaru specjalizacji.

Architekt odpowiada za całość: koordynację projektu, wychwytywanie i rozwiązywanie kolizji oraz uzyskanie pozwolenia na budowę, natomiast projektant branżowy skupia się na szczegółowych aspektach technicznych i funkcjonalnych określonych systemów. Skuteczna współpraca między architektem a projektantami branżowymi jest kluczowa dla pomyślnego uzyskania pozwolenia na budowę oraz realizacji projektu zgodnie z planem. Zrozumienie tych różnic jest istotne dla deweloperów i Inwestorów, aby zapewnić skuteczne zarządzanie Inwestycją i osiągnięcie zamierzonych celów.

Szukasz architekta lub projektanta?

Wyślij zapytanie Zadzwoń do nas

Zakres Obowiązków Architekta i Projektanta

Wiemy już co robi architekt i co robi projektant. Przyjrzyjmy się teraz, jak wygląda to w praktyce na przykładzie budowy zakładu produkcyjnego. Wyobraźmy sobie Inwestora, który chce zrealizować budowę zakładu produkcyjnego. Do kogo powinien skierować swoje pierwsze kroki? Do architekta czy projektanta branżowego? Czy powinien współpracować z każdym niezależnie, czy zdecydować się na zlecenie prac do pracowni architektonicznej?

Pierwsze Kroki: Kontakt z Architektem

Z naszego doświadczenia wynika, że Inwestor planujący budowę zakładu produkcyjnego powinien zacząć od kontaktu z architektem. Architekt nie tylko stworzy ogólną koncepcję projektu, ale także poprowadzi Inwestora przez złożony proces przygotowania dokumentacji i uzyskania pozwolenia na budowę, co jest kluczowym krokiem przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac budowlanych.

1. Analiza Działki i Warunków Zabudowy: Zanim architekt przystąpi do projektowania budynku, konieczne jest przeprowadzenie analizy działki, na której ma powstać zakład produkcyjny. Architekt sprawdzi, czy działka spełnia wymagania wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP) lub decyzji o warunkach zabudowy, jeśli takiego planu nie ma. Analiza ta obejmuje także ocenę dostępu do infrastruktury (np. drogi dojazdowe, media) oraz potencjalne ograniczenia wynikające z lokalnych przepisów.
2. Decyzja Środowiskowa i Ocena Wpływu na Środowisko: W zależności od rodzaju zakładu produkcyjnego, może być wymagane uzyskanie decyzji środowiskowej, która potwierdzi, że planowana inwestycja nie wpłynie negatywnie na środowisko naturalne. Architekt współpracuje z odpowiednimi specjalistami, aby przygotować niezbędną dokumentację, taką jak raport oddziaływania na środowisko. W przypadku bardziej złożonych projektów, może być również konieczne przeprowadzenie oceny oddziaływania na obszary chronione, np. Natura 2000.
3. Uzyskanie Warunków Zabudowy i Pozwoleń Technicznych: Jeśli działka nie jest objęta MPZP, architekt pomoże Inwestorowi w uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy. To kluczowy dokument określający, co i w jaki sposób można wybudować na danej działce. Architekt zajmie się także koordynacją uzyskania innych niezbędnych pozwoleń technicznych, jak np. zgody na przyłącza wodne, elektryczne czy gazowe.
4. Opracowanie Dokumentacji do Pozwolenia na Budowę: Architekt przygotowuje kompletną dokumentację niezbędną do uzyskania pozwolenia na budowę. Architekt kompletuje niezbędne zaświadczenia i opinie, takie jak zgody na odstępstwa od norm czy opinie konserwatora zabytków, jeśli takie są wymagane.

Współpraca z Projektantami Branżowymi

Po zakończeniu etapu uzyskania wszelkich niezbędnych pozwoleń oraz opracowaniu wstępnego projektu budowlanego, architekt rozpoczyna współpracę z projektantami branżowymi, którzy odpowiadają za szczegółowe rozwiązania techniczne kluczowe dla funkcjonowania zakładu produkcyjnego. W praktyce np. w przypadku tak specyficznego projektu, jak zakład produkcyjny, współpraca ta staje się niezwykle istotna już wcześniej, zwłaszcza gdy konieczne jest uwzględnienie specjalistycznych wymagań technologicznych.

• Integracja Linii Technologicznych: Jednym z najważniejszych elementów w projektowaniu zakładu produkcyjnego jest linia technologiczna, czyli systemy produkcyjne, które będą wykorzystywane w procesie wytwarzania produktów. W tym kontekście projektant branżowy odpowiedzialny za infrastrukturę technologiczną musi ściśle współpracować z architektem oraz innymi specjalistami, aby zapewnić, że wszystkie elementy budynku są przystosowane do specyficznych potrzeb produkcji.
  Na przykład, jeśli linia produkcyjna wymaga zainstalowania ciężkiego sprzętu, projektant konstrukcyjny musi zaprojektować odpowiednio wytrzymałą konstrukcję budynku, która będzie w stanie bezpiecznie utrzymać te urządzenia. Podobnie, projektant instalacji elektrycznych musi zaplanować zasilanie, które sprosta dużemu zapotrzebowaniu na energię przez maszyny produkcyjne, a także uwzględnić systemy automatyki przemysłowej, które są kluczowe dla efektywności produkcji.
• Specjalistyczne Rozwiązania dla Infrastruktury Technicznej: W zakładzie produkcyjnym szczególnie istotne jest zapewnienie, że wszystkie systemy techniczne są nie tylko wydajne, ale także niezawodne oraz zgodne z celami zrównoważonego rozwoju (SDG – Sustainable Development Goals). Projektanci branżowi, w tym projektanci instalacji HVAC (ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja) oraz projektanci instalacji sanitarnych, muszą uwzględnić specyficzne wymagania środowiskowe i produkcyjne, jak również cele SDG. Przykładem może być projektowanie systemów wentylacyjnych, które muszą być dostosowane do specyfiki produkcji, takiej jak usuwanie oparów chemicznych, pyłów czy zarządzanie temperaturą w obszarach, gdzie działają maszyny generujące dużo ciepła. W kontekście SDG, kluczowe jest uwzględnienie celu 7 (Czysta i dostępna energia) poprzez zastosowanie np. energooszczędnych rozwiązań, takich jak systemy wentylacyjne z odzyskiem ciepła oraz automatyczne systemy zarządzania energią, które minimalizują zużycie energii i wspierają zwiększenie udziału energii odnawialnej.

Projektanci branżowi muszą również zadbać o to, aby te systemy były zintegrowane z resztą infrastruktury budynku w sposób, który minimalizuje negatywny wpływ na środowisko, na przykład poprzez wybór materiałów budowlanych o niskim śladzie węglowym, co wspiera realizację celu 13 (Działania w dziedzinie klimatu).

• Ponadto, zgodnie z celem 3 (Dobre zdrowie i jakość życia), systemy HVAC i sanitarne muszą zapewniać zdrowe i bezpieczne warunki pracy dla pracowników, na przykład poprzez skuteczne usuwanie zanieczyszczeń powietrza czy zapewnienie odpowiedniej temperatury i wilgotności w miejscach pracy. Dbałość o te aspekty przyczynia się do dobrostanu pracowników oraz poprawy ich efektywności. Wdrożenie specjalistycznych rozwiązań, które wspierają realizację celów SDG, wymaga ścisłej współpracy projektantów branżowych z architektem, który nadzoruje całość projektu, aby osiągnąć spójność i efektywność całego systemu infrastruktury technicznej.
• Koordynacja i Rozwiązywanie Kolizji: W trakcie projektowania zakładu produkcyjnego, szczególnie gdy w grę wchodzą skomplikowane systemy technologiczne, często dochodzi do kolizji między różnymi instalacjami. Na przykład, rurociągi potrzebne do transportu materiałów produkcyjnych mogą kolidować z instalacjami elektrycznymi lub systemami wentylacyjnymi. Architekt, we współpracy z projektantami branżowymi, musi identyfikować takie kolizje na wczesnym etapie projektowania i opracowywać rozwiązania, które umożliwią integrację wszystkich systemów. Rozwiązania te mogą obejmować zmianę trasy instalacji, dostosowanie wymiarów pomieszczeń technicznych, czy wprowadzenie dodatkowych elementów konstrukcyjnych, które umożliwią prawidłowe funkcjonowanie wszystkich systemów bez wzajemnego zakłócania się.
• Dokumentacja Wykonawcza i Koordynacja Realizacji: Po opracowaniu wszystkich szczegółowych rozwiązań technicznych, projektanci branżowi przygotowują dokumentację wykonawczą, która stanowi podstawę do realizacji prac budowlanych i instalacyjnych. Architekt pełni tutaj kluczową rolę koordynatora, dbając o to, aby dokumentacja była spójna i zgodna z ogólną koncepcją projektu. Podczas realizacji projektu, architekt wraz z projektantami branżowymi monitoruje postępy prac, wprowadzając ewentualne modyfikacje wynikające z nieprzewidzianych sytuacji lub zmian w specyfikacji technologicznej. Dzięki temu możliwe jest uniknięcie błędów, które mogłyby prowadzić do opóźnień lub dodatkowych kosztów.

Jak widzimy współpraca z projektantami branżowymi w kontekście nie tylko budowy zakładu produkcyjnego jest konieczna. Architekt, jako główny koordynator, odgrywa kluczową rolę w integracji pracy różnych specjalistów, zapewniając, że projekt zostanie zrealizowany zgodnie z planem, spełniając wszystkie wymagania Inwestora i technologiczne potrzeby zakładu. Skuteczna koordynacja między architektem a projektantami branżowymi jest fundamentem sukcesu tak skomplikowanego przedsięwzięcia, jakim jest budowa zakładu produkcyjnego.

Razem czy Osobno? Jaki Rodzaj Współpracy Jest Korzystny dla Inwestora?

Wybór odpowiedniego modelu współpracy przy realizacji projektu budowy zakładu produkcyjnego jest kluczowy dla sukcesu całego przedsięwzięcia. Inwestor ma kilka opcji do rozważenia:

1. Współpraca z jedną pracownią architektoniczną, która zapewnia pełną obsługę, lub
2. Wybrać model współpracy z niezależnymi specjalistami, angażując architekta i projektantów branżowych osobno.

Razem = Zlecenie Prac Pracowni Architektonicznej

W przypadku dużych i złożonych projektów, takich jak np. budowa zakładu produkcyjnego, zlecenie całości prac do jednej pracowni architektonicznej może być najbardziej efektywnym rozwiązaniem. Tego rodzaju podejście ma kilka kluczowych zalet:

Osobno = Współpraca z Niezależnymi Specjalistami

Chociaż teoretycznie Inwestor ma możliwość współpracy z niezależnymi specjalistami, w praktyce takie podejście wiąże się z szeregiem ryzyk, które mogą znacząco wpłynąć na powodzenie projektu inwestycyjnego, szczególnie w przypadku Inwestorów, którzy nie mają dużego doświadczenia w realizacji skomplikowanych inwestycji, takich jak budowa, nie tylko zakładu produkcyjnego. Dążenie do pozornych oszczędności poprzez wybór tańszych, niezależnych specjalistów może w rzeczywistości prowadzić do nieoczekiwanych komplikacji, które później ujawniają się w postaci poważnych problemów, mających istotny wpływ na bezpieczeństwo, odpowiedzialność, budżet i harmonogram realizacji inwestycji.

Poznaj nasze usługi

Doradztwo BudowlanePoznaj usługę

Pracownia ArchitektonicznaPoznaj usługę

Inwestor ZastępczyPoznaj usługę

Nadzór InwestorskiPoznaj usługę

1. Brak Spójności i Koordynacji
   Współpraca z niezależnymi specjalistami, bez centralnego nadzoru pracowni architektonicznej, niesie ze sobą ryzyko braku spójności w projekcie. Każdy z projektantów branżowych może podejść do swojej części projektu w sposób odmienny, co może prowadzić do konfliktów technicznych, znanych jako kolizje, oraz trudności w integracji różnych systemów. Bez centralnego nadzoru i koordynacji ze strony pracowni architektonicznej, ryzyko popełnienia błędów podczas projektowania i realizacji projektu znacząco wzrasta. Niezależni specjaliści mogą mieć trudności z dostosowaniem swoich prac do wymagań innych branż, co może skutkować koniecznością wprowadzania zmian na późniejszych etapach projektu. Takie zmiany często wiążą się z dodatkowymi kosztami i opóźnieniami.
2. Trudności w Zarządzaniu i Komunikacji
   Współpraca z wieloma niezależnymi specjalistami wymaga intensywnego zarządzania i stałej komunikacji między wszystkimi zaangażowanymi stronami. Inwestor, który zdecyduje się na takie podejście, musi być przygotowany na koordynowanie działań wszystkich specjalistów, co może być czasochłonne i skomplikowane. W praktyce może to prowadzić do opóźnień, zwiększenia kosztów oraz problemów z realizacją projektu zgodnie z harmonogramem.
3. Brak Wsparcia Technicznego i Doradczego
   Pracownia architektoniczna oferuje nie tylko usługi projektowe, ale także może zapewnić wsparcie techniczne i doradcze na każdym etapie realizacji projektu. W przypadku współpracy z niezależnymi specjalistami, Inwestor może nie mieć dostępu do takiego wsparcia, co utrudnia podejmowanie kluczowych decyzji i rozwiązywanie problemów, które mogą pojawić się w trakcie budowy.
   

Choć współpraca z niezależnymi specjalistami może wydawać się elastyczna, w praktyce wiąże się z wieloma wyzwaniami, które mogą przeważyć nad potencjalnymi korzyściami, szczególnie w przypadku tak skomplikowanych projektów jak budowa zakładu produkcyjnego. Dlatego Inwestorzy powinni rozważyć wszystkie ryzyka i korzyści, zanim zdecydują się na taki model współpracy. Wydaje się to tym bardziej ważne ponieważ błędy wiążą się np. z odpowiedzialnością prawną.

Odpowiedzialność Prawna: Kto za co Odpowiada?

Po ustaleniu zakresu obowiązków architekta i projektantów branżowych oraz omówieniu, jaki model współpracy jest najkorzystniejszy, warto przyjrzeć się, jakie konsekwencje prawne mogą wynikać z realizacji projektu budowlanego. Kto ponosi odpowiedzialność w przypadku błędów projektowych, niewłaściwego wykonania lub naruszenia przepisów?

Przyjrzyjmy się temu, jak odpowiedzialność prawna rozkłada się między architektem a projektantami branżowymi w praktyce.

W kontekście realizacji projektu budowlanego odpowiedzialność prawna rozkłada się między architekta oraz projektantów branżowych, jednak kluczowe różnice dotyczą formalnych obowiązków związanych z podpisywaniem projektu oraz składaniem oświadczeń zgodnych z przepisami prawa budowlanego. Zastanówmy się, co to oznacza w praktyce dla Inwestora.

Architekt: Podpisywanie Pełnego Projektu Budowlanego

W praktyce, Inwestor, który zleca realizację projektu budowlanego do pracowni architektonicznej, może mieć pewność, że pełna odpowiedzialność za zgodność projektu z przepisami prawa spoczywa na architekcie. Oto, co to oznacza dla Inwestora:

Centralizacja Odpowiedzialności

Architekt, który pełni rolę głównego koordynatora projektu, składa oświadczenie o zgodności projektu z przepisami. To oznacza, że Inwestor nie musi martwić się o to, czy każdy z projektantów branżowych indywidualnie złożył takie oświadczenie. Całość formalnej odpowiedzialności za koordynację i zgodność projektu spoczywa na architekcie. Dla Inwestora to oznacza uproszczenie procesu – Inwestor ma jedną osobę odpowiedzialną za całość, co redukuje ryzyko związane z koniecznością rozwiązywania problemów wynikających z niespójności między różnymi częściami projektu.

Jasność Odpowiedzialności

W sytuacji, gdyby pojawiły się jakiekolwiek problemy z realizacją projektu, Inwestor wie, że architekt jest osobą odpowiedzialną za całość dokumentacji, co ułatwia dochodzenie ewentualnych roszczeń czy naprawienie błędów. Architekt, podpisując całość projektu, bierze na siebie odpowiedzialność za jego zgodność z przepisami. W przypadku poważnych naruszeń przepisów, które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu budynku i ludzi, to architekt ponosi odpowiedzialność karną, co zabezpiecza Inwestora przed potencjalnymi problemami prawnymi.

Projektanci Branżowi: Oświadczenie Projektanta Branżowego

Chociaż projektanci branżowi są odpowiedzialni za swoje specjalizacje, to jednak architekt odpowiada za całościową spójność projektu. Dla Inwestora oznacza to, że architekt bierze na siebie ryzyko wynikające z integracji poszczególnych części projektu, co może być szczególnie ważne w przypadku złożonych inwestycji. W przypadku błędów, które doprowadzą do strat finansowych, opóźnień czy problemów prawnych, Inwestor może dochodzić swoich roszczeń wobec architekta, który odpowiada za koordynację i zgodność całego projektu.

Dla Inwestora, centralizacja odpowiedzialności w rękach architekta oznacza mniejsze ryzyko i większą pewność, że projekt będzie zgodny z obowiązującymi przepisami i normami. Architekt jest nie tylko głównym koordynatorem, ale także osobą, która odpowiada przed prawem za całościową spójność projektu. Dzięki temu, Inwestor ma jasno określonego odpowiedzialnego za cały projekt, co ułatwia zarządzanie inwestycją i minimalizuje ryzyko związane z realizacją.

W praktyce, jeśli pojawią się problemy, Inwestor wie, że to architekt jest osobą odpowiedzialną za koordynację wszystkich elementów i to on ponosi konsekwencje prawne, jeśli projekt nie spełnia wymagań. Dzięki temu, Inwestor może skupić się na innych ważnych kwestiach związanych z inwestycją, mając pewność, że odpowiedzialność prawna jest w rękach wykwalifikowanego specjalisty, który zadba o to, aby projekt był zgodny z wizją, obowiązującymi przepisami i normami.

Jak widać zarówno architekt, jak i projektant branżowy pełnią istotną rolę w realizacji każdego projektu budowlanego. Architekt kreuje wizję i koordynuje całość, podczas gdy projektanci branżowi wnoszą specjalistyczną wiedzę techniczną. Współpraca tych dwóch ekspertów jest fundamentem efektywnego zarządzania inwestycją. Dla Inwestorów kluczowe jest zrozumienie tych ról oraz odpowiedzialności, co pozwala na skuteczne planowanie, realizację oraz minimalizowanie ryzyk związanych z budową.

Decydując się na odpowiednią formę współpracy i dokładnie rozumiejąc zakres obowiązków każdego z uczestników projektu, można zapewnić sobie sukces i sprawne przeprowadzenie Inwestycji.